Obsesif Kompülsif Bozukluk Nedir?
Obsesif Kompulsif Bozukluk, halk arasında takıntı hastalığı olarak bilinen, takıntılı olarak sürekli rahatsız edici düşünceler ve bu düşünceler sonucunda da bunları gidermek için yapılan davranışlar bütünü olarak tanımlanabilen bir bozukluktur. Bu bozukluğu anlayabilmek adına önce obsesyon ve kompulsiyonların tanımının yapılması daha doğru olacaktır.
Obsesyon, kişinin istemdışı olarak aklına gelen, kişiyi bu konuda yoran ve istediği halde düşünmeyi bırakamadığı olumsuz rahatsız edici düşüncelerdir. Kişi bu düşüncelerinin abartı olduğunu ya da gerçeği yansıtmadığını bildiği halde düşünmeyi bırakamayabilir. Bu takıntılı düşüncelerine sahip olan kişiler ise obsesif olarak tanımlanmaktadır. En yaygın bilinen obsesyonlar el yıkama, temizlik, cinsel obsesyonlar, dini obsesyonlar ve kompulsif biriktirme üzerine olan obsesyonlardır.
Kompulsiyon ise obsesyon olarak bahsettiğimiz rahatsız edici ve tekrarlayıcı düşüncelerden kısa süre de olsa kurtulmak için yapılan tekrarlı davranışlar bütünüdür. Örneğin kişi elini yıkamadığı için mikrop bulaşacağı düşüncesinin sürekli zihninde dolanmasından rahatsız olduğundan dolayı bu düşünceyi her fark ettiğinde elini yıkamaktadır. Elini yıkadıktan sonra biraz olsun rahatlayan kişi, kısa bir süre sonra tekrar aynı düşüncenin geldiğini fark ettiğinde tekrar elini yıkamaya gidecek ve böylece obsesyon-kompulsiyon-rahatlama döngüsü devam edecektir. Bu örneğe göre el yıkamadığı için mikrop bulaşacağı düşüncesi obsesyon, bu düşünce her geldiğinde elini yıkamanın ise kompulsif davranış olduğu söylenebilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Neden Olur?
Obsesif Kompulsif Bozukluğun nedeni henüz tam olarak bilinmese de bazı öngörüler mevcuttur. Obsesif Kompulsif Bozukluğun ortaya çıkmasında genetik ve aile geçmişi, erken dönem çocukluk yaşantıları, stresli yaşam olayları gibi bazı durumların etkili olduğu görülmüştür.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Belirtileri
Kişinin obsesyonuna göre değişebilen bu belirtiler kişinin aklından atamadığı yoğun kaygı yaratan düşünceler, bu düşüncelerden kurtulmak için yapılan sıralı ya da sırasız belirli davranışlarda bulunma, zamanının büyük çoğunluğunu ya da hepsini bu kompulsif davranışlara harcama obsesif kompulsif bozukluk belirtileri olarak gösterilebilir.
Obsesif Kompülsif Bozukluk Tedavisi
Obsesif Kompulsif Bozukluk tedavisinde terapi ve gerektiği durumlarda ilaç tedavisi birlikte kullanılabilir. Terapideki temel hedef, kişinin engelleyemediği düşüncelere ve bu düşüncelerin gitmesi için yaptığı kompulsif davranışlara karşı koyabilmesidir. Örneğin kişi elini yıkamadığı için mikrop kapacağı düşüncesinden kurtulamadığı için elini yıkıyorsa, bu kişinin düşünce geldiği zaman önce terapist eşliğinde daha sonra kendi başına elini yıkamaya direnmesi ve elini yıkamadığında mikrop kapacağı düşüncesinin yerine sağlıklı bir düşünce yerleştirmesi hedeflenir. Ev ödevleriyle desteklenen bu süreç zorlu olmasına karşın birçok danışan terapi desteğiyle birlikte iyileşme görmektedir.